بلگراد - به مناسبت نوزدهمین سالروز ارتحال ملکوتی امام خمینی (ره ) عصر امروز یک همایش ویژه بررسی بازتاب زندگی و افکار امام راحل در روند انقلاب اسلامی ایران از سوی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در صربستان و با همکاری مسوولین دانشگاه مگاترند در بلگراد برگزار شد.
در ابتدای این مراسم با عنوان شناخت انقلاب اسلامی ایران از طریق امام خمینی فیلمی از زندگی امام راحل (ره ) و مراحل شکلگیری انقلاب اسلامی ورهبری ایشان به نمایش درآمد.
سپس سید مرتضی میرحیدری سفیر جمهوری اسلامی ایران در این مراسم سخنرانی که باحضور گروهی از اساتید و دانشجویان این دانشگاه و نیز جمعی از ایران دوستان برگزارشد با تاکید بر ضرورت برگزاری چنین نشستهایی برای شناخت متقابل دو ملت ایران و صربستان گفت شعار مهم امام راحل (ره ) نه شرقی و نه غربی بود اما نه به معنای قطع رابطه با دو طرف بلکه به مفهوم داشتن روابط بر اساس اخلاق و عدالت و رعایت اصول برابری . وی افزود در ایران اسلامی به برکت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در تمامی سطوح تصمیمگیری ها برای اداره کشور کاملا مستقل از دیگران انجام میگیرد. وی گفت از جمله خصوصیات بارز امام این بود که آزادی و استقلال را تنها برای مردم ایران نمیخواست بلکه معتقد بود که تمام ملتها در جهان باید بر سرنوشتشان مسلط باشند.
دکترمحمد رضا جوادی یگانه استادیار جامعه شناسی دانشگاه تهران که از سوی رایزن فرهنگی ایران در صربستان به بلگراد دعوت شده بود به عنوان اولین سخنران این جلسه ، سخن را با یادآوری تاریخ چندصد ساله اخیر ایران آغاز کرد و خاطرنشان ساخت که از آغاز قرن نوزدهم و با حمله روسیه به خاک ایران ایرانیان درگیر تجدد شدند و از آن زمان به بعد مهمترین مساله و اصلیترین عامل در تبیین حوادث کلان تاریخی در ایران دست یابی به تجدد بوده است .
وی با اشاره به دو دوره تلاش نافرجام ایرانیان برای دستیابی به تجدد در دوران قاجار و در جریان نهضت مشروطیت گفت در ابتدای دهه ۱۳۳۰گفتمان جدیدی در ایران متاثر از ناکامیهای گذشته شکل گرفت که علت اصلی عقب ماندگی ایران را استعمار و تلاش بیگانگان برای عقب مانده نگهداشتن ایران می دانست . این گفتمان در نهضت ملی شدن صنعت نفت به تدریج به سمت دین و سنت نزدیک شد که در روایت امام خمینی از این گفتمان ، راه اساسی نجات ایران و دست یافتن به توسعه تنها بازگشت به اسلام و آموزههای دینی بود.
دکتر جوادی افزود انقلاب اسلامی به نوعی تکمیلکننده دو نهضت اساسی ایرانیان (نهضت مشروطه و نهضت ملی شدن صنعت نفت ) بود که در اولی تاکید بر آزادی سیاسی و حذف استبداد داخلی و در دومی تاکید بر استقلال سیاسی و مخالفت با وابستگی حاکمان به خارج بود، اما به دلیل ناکامی هردو جنبش اکنون مهمترین مانع در دستیابی به توسعه این دو عامل بودند و لذا در جریان انقلاب اسلامی مهمترین شعار مردم استقلال و آزادی بود که با رهبری امام خمینی راه تحقق آن از طریق جمهوری اسلامی بود.
وی افزود گفتمان امام خمینی که ترکیب موفقی از عناصر توسعه ، استقلال از بیگانه و آزادی سیاسی در متن دین اسلام بود به سرعت مورد اقبال مردم قرار گرفت . وی متذکر شد که روایت امام از ترکیب اصول یادشده روایتی منحصر به فرد بود و امام بر خلوص این روایت تاکید بسیارداشت تا از انحراف آن جلوگیری کند.
دکتر جوادی در بخشی دیگر از سخنرانی خود گفت آنچه گفتمان امام خمینی را از سایر گفتمانهای آن دوران جدا میکند در شعار اساسی مردم ایران یعنی استقلال ، آزادی ، جمهوری اسلامی بازتاب یافته بود اما سایر بخشهای حرکت مردم ایران و تلاش متمادی برای دستیابی به توسعه نیز مورد تاکید ایشان بود و حتی یکی از دلایل امام خمینی در مخالفت با رژیم پهلوی عدم دستیابی ایران به توسعه بود که در مصاحبههای ایشان دیده میشود.
دکترجوادی گفت میراث امام خمینی برای جامعه ایران و جهان جدای از تاسیس نظامی بر پایه سه اصل استقلال آزادی و جمهوری اسلامی نظرات ایشان درباره نظام جهانی است . امام خمینی از ابتدای شروع مبارزه در سال ۱۳۴۱ علت اصلی عقب ماندگی ایران را علاوه بر حکام مفسد، نظام سلطه و آمریکا به عنوان مظهر اساسی آن میدانست .
وی در پایان سخنرانی خود به نقل از صحیفه امام راحل گفت راه حل امام خمینی چنین است : خداوند قدرت شکستن چارچوب سیاستهای حاکم و ظالم جهانخواران و نیز جسارت ایجاد داربستهایی بر محور کرامت انسانی را به همه مسلمین عطا فرماید و همه را از افول ذلت به صعود عزت و شوکت همراهی نماید راه حل نهایی امام خمینی تغییر پارادایم حاکم بر جهان و ایجاد داربستهایی بر محور کرامت انسانی است .
اولیور پوتژنیتسا سفیر اسبق صربستان در تهران به عنوان دیگر سخنران این مراسم با تاکید بر نقش امام خمینی در تحولات سیاسی در جهان گفت که ایشان توانست در برابر قدرتهای بزرگ ایستادگی کند و چنان سیاستی را در ایران استوار کرد که تحلیلگران بزرگ جهان نیز توانایی توصیف این شخصیت بزرگ را ندارند.
وی که نویسنده کتابی در مورد شخصیت امام خمینی و مترجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به زبان صربی است گفت که اندیشههای امام خمینی (ره ) بعد از وی الگو، چشم انداز و راهبرد زندگی مردم جهان است و همه متفکرین و اندیشمندان جهان با الهام از این اندیشهها چشم انداز جدیدی را از سیاستهای جهانی برای خود ترسیم کرده اند.
پوتژنیتسا که به مدت ۴سال در ایران زندگی کرده با تاکید بر یکی از گفتههای امام خمینی دائر بر اینکه من یک رهبر نیستم بلکه خدمتگزار هستم تصریح کرد که بنیان گذار جمهوری اسلامی هدفش اجرای قوانین الهی بود و نه حکومت کردن . وی همچنین گفت که امام خمینی با ورود به ایران آزادی و دمکراسی را به معنای اسلامی که صحیحترین شکل از آزادی است برای ملت ایران به ارمغان آورد و از خود برای این ملت قانون اساسی را به ارث گذاشت که در آن بر ولایت فقیه تاکید شده است .
وی همچنین در مورد شخصیت امام خمینی (ره ) گفت : جمهوری اسلامی ایران خط مشی جدید عدم وابستگی و اتکا به خود را در جهان مطرح کرد و امروزه از امام خمینی (ره ) به عنوان بانی چنین سیاستی در مراکز علمی جهان یاد می شود. وی تاکید کرد که امام خمینی (ره ) متعلق به تمدن بشری است و به یک جامعه و ملت خاص اختصاص ندارد.
دکتر ناتاشا استانکوویچ استاد اقتصاد دانشکده جغرافیای اقتصادی بلگراد نیز در این مراسم به بعد اقتصادی انقلاب اسلامی در ایران و در جهان پرداخت . وی گفت که یکی از بارزترین خصوصیات انقلاب اسلامی ایران ، مستقل بودن این کشور در تمامی زمینهها از جمله استقلال اقتصادی ، برقراری روابط خوب با تمامی کشورها در چارچوب احترام متقابل و اتکا بر توانایی های داخلی و کارشناسان بومی میباشد.
استانکوویچ همچنین تاکید کرد که امام خمینی (ره ) نه تنها برای ایرانیها آزادی و رهایی از وابستگی خارجی را به ارمغان آورد بلکه اقتصاد وابسته ایران را به اقتصادی مستقل مبدل کرد. وی افزود که رضاشاه و پسرش محمد رضا تواناییهای ایران را به سرمایه داران خارجی واگذار کردند واین کشور را در تمامی زمینهها به کشورهای خارجی وابسته کردند.
این استاد دانشگاه همچنین تصریح کرد گرچه جمهوری اسلامی تاکنون نتوانسته است به همه آرمانهای خود در زمینه اقتصاد دست یابد، ولی در این مدت قادر بوده که به موفقیتهای اقتصادی قابل توجهی نائل شود از جمله اینکه ایران وابسته به گندم خارجی به کشوری خود کفا در این زمینه تبدیل شده است . وی همچنین تصریح کرد که جمهوری اسلامی در مسیر تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی قدمهای بزرگی برداشته است و انتظار میرود که به این هدف خود در آیندهای نه چندان دور نایل آید.